Urban Land Institute i PwC: post-pandemiczny skok zaufania w branży nieruchomości

Zaufanie biznesu w stosunku do sektora nieruchomości osiąga najwyższy poziom od 2014 r. Przewiduje się głębokie zmiany w branży nieruchomości, w związku ze zmieniającymi się potrzebami konsumentów, cyfryzacją i coraz silniejszymi działaniami ESG, choć ich rzeczywisty wpływ będzie widoczny dopiero w przyszłości. Logistyka i budownictwo mieszkaniowe na czele rankingów perspektyw sektorowych obok alternatywnych rodzajów aktywów - nowej infrastruktury energetycznej, sektora life sciences i centrów danych.

Emerging Trends in Real Estate Europe 2022, dziewiętnasta edycja, dorocznego raportu Urban Land Institute (ULI) i PwC, pokazującego oczekiwania liderów europejskiego sektora nieruchomości na nadchodzący rok, zauważa znaczny wzrost zaufania wobec przyszłego roku, chociaż długoterminowe przewidywania charakteryzują się niepewnością. Wiele osób nadal nie może pogodzić się z radykalnymi zmianami w branży nieruchomości, które przyniósł lub przyspieszył COVID-19.

Raport, oparty na opiniach 844 profesjonalistów z branży nieruchomości, odnotowuje najwyższy poziom zaufania w biznesie od 2014 r. i podwojenie pozytywnych prognoz w porównaniu z analogicznym okresem roku ubiegłego, co odzwierciedla szerokie poczucie ulgi i krótkoterminowy optymizm. Branża wykazała się odpornością podczas pandemii, a nieruchomości pozostają preferowaną klasą aktywów. Około połowa respondentów uważa, że zaufanie do biznesu (52%), rentowność (49%) i liczba zatrudnionych (53%) wzrosną w 2022 r.

Dla wielu ankietowanych oznacza to, że wyniki sektora nieruchomości w 2022 r. będą stosunkowo dobre, a przewidywane zyski wyższe niż rok temu. Ten poziom zaufania jest dodatkowo wspierany przez utrzymujący się silny popyt ze strony inwestorów, przy czym oczekuje się, że zarówno dostępność finansowania dłużnego, jak i kapitałowego będzie wysoka, choć ze znacznymi różnicami pomiędzy sektorami, w zależności od tego, które z nich dobrze radziły sobie podczas pandemii, a które znacznie ucierpiały.

Istnieje również poczucie, że krótkoterminowa ulga związana z powrotem do standardowego środowiska biznesowego maskuje niepewność i niestabilność w perspektywie średnioterminowej. Szefowa ULI Europe Lisette van Doorn komentuje: - Europejski rynek nieruchomości zaczyna rozumieć, że wyjście z pandemii nie jest linią prostą. Istnieje skumulowany popyt, z którego można czerpać korzyści, ale trzeba również dostrzegać, co tak naprawdę oznacza "ponowne uruchomienie gospodarki". Obecna niepewność znajduje odzwierciedlenie w dość silnych wahaniach nastrojów, a jednocześnie branża zmaga się z interpretacją potencjalnego wpływu, jaki na nieruchomości będą miały takie kwestie, jak zakłócenia w łańcuchu dostaw, rosnące koszty energii i niedobory siły roboczej oraz jak długo te problemy mogą potrwać.

W perspektywie krótkoterminowej największa niepewność dotyczy cyberbezpieczeństwa (67% respondentów) oraz inflacji (59%) i stóp procentowych (55%). Najbardziej niepokojące kwestie związane z rynkiem nieruchomości w 2022 r. to koszty budowy i dostępność zasobów (88%), dostępność odpowiednich gruntów i aktywów (66%) oraz wymogi dotyczące zrównoważonego rozwoju i dekarbonizacji (61%). Wiele z tych obaw będzie miało wpływ na koszty budowy i harmonogramy realizacji, właśnie w momencie, gdy branża chce wznowić opóźnione projekty lub rozwijać inicjatywy związane z modernizacją.

Niepewność ta wzrasta również w dłuższej perspektywie, wraz ze świadomością, że branża musi się zrestrukturyzować, aby zapewnić sobie odporność na wielu frontach, w tym przyjąć jeszcze bardziej zdecydowany program ESG, digitalizację, a także zmiany w modelach biznesowych i finansowych. - Patrząc dalej w przyszłość, na najbliższe trzy do pięciu lat, dominuje niepewność, nie tylko z powodu ogromnych zmian strukturalnych, przyspieszonych przez COVID-19, ale także obaw, że ryzyko społeczne i polityczne pozostanie wysokie w dłuższym okresie - mówi van Doorn.

Na tle tej mieszanki niepewności i ulgi, 59% uczestników badania przewiduje, że będzie nabywcami netto aktywów nieruchomościowych. Jest to wzrost w stosunku do ubiegłego roku (55%), co częściowo odzwierciedla czynnik zaufania, a częściowo atrakcyjność nieruchomości w porównaniu z innymi klasami aktywów.

Angus Johnston, UK and EMEA Real Estate Leader w PwC, powiedział: - Mając nadzieję, że najgorszy okres pandemii za nami, firmy z branży nieruchomości z ufnością patrzą w przyszłość. Poprawa sytuacji oraz przyszły kształt branży w dużej mierze będzie zależeć od reakcji na program zeroemisyjny i szerzej - ESG. Wyzwania w tym zakresie są tak samo duże jak te związane z odnalezieniem nowej normalności po pandemii. Branża ma ogromną szansę odegrać istotną rolę w poszukiwaniu nowych, zrównoważonych sposobów na życie i pracę"

.

Ogólne perspektywy miast europejskich na rok 2022 - pierwsza dziesiątka

Z perspektywy kapitału, który inwestuje w Europie Londyn zajmuje pierwsze miejsce w rankingu miast europejskich, wyprzedzając zajmujący drugie miejsce Berlin, który w ubiegłym roku liderował zestawieniu. Paryż pozostaje na trzecim miejscu podium.

Stolica Wielkiej Brytanii korzysta z głębokości swojego rynku i statusu miejsca, od którego gracze nieruchomościowi zaczynali swój biznes w Europie. W tym roku szeroko postrzegana różnica w stopie kapitalizacji wynosząca około 1% pomiędzy londyńskimi biurami a ich kontynentalnymi odpowiednikami, daje Londynowi przewagę - jakości do ceny. Indywidualne komentarze sugerują wiarę w zdolność Londynu do ponownego zdefiniowania siebie, jako bazy dla biznesu opartego na technologii i life sciences.

Berlin, zajmujący drugie miejsce, posiada silną gospodarkę i transparentność pozostałych niemieckich miast z pierwszej dziesiątki, a jednocześnie posiada swój unikalny urok, przyciągający zwłaszcza międzynarodowych inwestorów. Paryż utrzymał trzecie miejsce, będąc dla wielu inwestorów jednym z głównych rynków rozwoju biznesu.

Perspektywy sektorów w 2022 roku - pierwsza dziesiątka

Pandemia wzmocniła trend inwestorów nakierowanych na sektory, które czerpią zyski z megatrendów, działają antycyklicznie i nadal generują stabilne dochody. Z perspektywy tradycyjnych sektorów, sprzyja to logistyce i większości form mieszkalnictwa, chociaż inwestorzy są świadomi, że sektor mieszkaniowy pozostaje politycznie wrażliwy.

Jednak to właśnie sektory niszowe zdominowały górną część listy, mimo, że stanowią obecnie niewielką część rynku. Na czele rankingu sektorów znalazła się nowa infrastruktura energetyczna, a następnie sektor life sience i centra danych, które również wzbudzają entuzjazm wśród inwestorów. Jednocześnie nie ma wciąż konsensusu co do przyszłości biur. Niektórzy respondenci z entuzjazmem patrzą na przyszłość elastycznych, najlepszych aktywów, podczas gdy inni przewidują nieuchronny spadek ogólnego popytu. 85% respondentów uważa, że nastąpi trwały wzrost czasu pracy zdalnej, podczas gdy 82% dostrzega niesłabnącą rolę posiadania przez firmę siedziby w budynku biurowym, co jest istotne dla utrzymania kultury organizacyjnej firmy i przyciągnięcia nowych talentów. 74% dostrzega rosnącą różnicę w wycenie pomiędzy najlepszymi biurami w centralnych lokalizacjach, a pozostałymi.

Rankingi sektorowe wyraźnie sygnalizują nurt rozwoju w ramach długoterminowej i fundamentalnej zmiany w kierunku bardziej efektywnego zarządzania nieruchomościami, którą branża ta realizuje przy jednoczesnym maksymalnym wykorzystaniu natychmiastowego ożywienia gospodarczego. Jednocześnie, pokazuje to bardziej analityczne podejście do inwestowania w nieruchomości, zagłębiając się w specyfikę podsektorów przy podejmowaniu decyzji o alokacji aktywów.

Zmiany organizacyjne kluczowym priorytetem dla większości liderów branży

W ostatnich latach Emerging Trends Europe zidentyfikowało rosnące znaczenie aktywów operacyjnych, ale także potrzebę położenia znacznie większego nacisku na obsługę klienta, reputację, technologię, coraz bardziej naglącą agendę środowiskową, społeczną i zarządzania (ESG) oraz różnorodność w miejscu pracy.

W obliczu tych wszystkich zmian, tegoroczne badanie wykazało, że transformacja jest kluczowym priorytetem na najbliższe pięć lat dla 68% respondentów, napędzanym przez ewoluujące relacje pomiędzy wynajmującymi i najemcami w poszczególnych sektorach. Najsilniejszy wpływ mają nieruchomości rozumiane, jako usługa oraz zmieniające się wymagania klientów - oba czynniki wymieniło 89% respondentów. Na trzecim miejscu z wynikiem 81% znajduje się program ESG.

Jednakże, pomimo potrzeby przyciągnięcia nowych kompetencji do branży, tylko 49% respondentów postrzega "wojnę o talenty", jako czynnik napędzający, ale 73% uważa, że poszerzanie bazy wiedzy ma fundamentalne znaczenie dla znaczącej i trwałej zmiany organizacyjnej. Respondenci stwierdzili, że potrzebne są talenty spoza branży nieruchomości, aby zintegrować technologię, ESG i kulturę zarządzania usługami.

Sama technologia jest postrzegana, jako kluczowa dla transformacji przez jeszcze większą liczbę respondentów (92%). Większa różnorodność powinna być naturalną konsekwencją pozyskiwania nowych kompetencji, a 70% uważa ją za ważną w procesie transformacji.

Raport poddaje w wątpliwość zdolność branży do adaptacji w wymaganym tempie i intensywności, wskazując na "zakorzenienie" odzwierciedlone w opinii 83% respondentów, że istniejąca kultura jest największą barierą dla zmian w ich organizacjach. Niedopasowanie odpowiedzi, szczególnie w zakresie umiejętności potrzebnych do integracji technologii, sugeruje, że branża jest skłonna do zmian, ale nie wie jeszcze, jak je przeprowadzić.

Więcej informacji w raporcie:

Emerging Trends in Real Estate Europe 2022

Źródło: Urban Land Institute i PwC

04.11.2021

Tagi: nieruchomości, aktywa, transakcje, rynek inwestycyjny